“İnsan, hatırladıkça insan kalır; unuttukça sadece bir gölgeden ibarettir.”
— Albert Schweitzer
Yaratılmışların En Nankör ve Vicdansızıdır İnsanoğlu
“Ya odanda öldürdüğün örümcek, bütün hayatı boyunca senin onun oda arkadaşı olduğunu sanıyorsa?”
Bazen bir cümle okursunuz, boğazınıza düğümlenir, içinizi sessiz bir suçluluk sarar. Yukarıdaki cümle öyle bir cümle işte. İnsan oluşun ne demek olduğunu, hangi değerleri ne uğruna yitirdiğimizi tokat gibi yüzümüze çarpıyor. Çünkü biz unuttuk. Unuttuk yaşamakta olan her canlının da bizim kadar hayalleri, korkuları, aidiyet duyguları olabileceğini.
İnsanoğlu olarak aklımızla övünüyoruz ama kalbimizi yitirdik. Şehirler inşa ettik, gökdelenler diktik, teknolojiyi konuşturduk ama insan kalmayı beceremedik. Daha çok kazanmak, daha çok sahip olmak uğruna yolda bıraktıklarımızın hesabını tutmadık. Ne bir örümceğin, ne bir dostun, ne de bir annenin kalbini kırmanın yükünü omuzlarımızda hissettik.
Bir kediye bakın, bir köpeğe. Sadakat ne demek öğretir size. Oysa biz, en küçük bir zorlukta sırt döneriz birbirimize. Dünden minnet duyduklarımıza bugün burun kıvırırız. Eline bir parça ekmek verdiğimiz insanı, yarın çıkarımıza dokunduğu an kapının önüne koyarız. Vicdan? Artık lüks sayılıyor. Vefa? Romantik bir film repliği kadar eski.
Her şeyin merkezine “ben”i koyduğumuz bu çağda, “biz” diye bir kavram kalmadı.
Birlik yok, empati yok, paylaşma yok.
Kısacası: insanlık yok.
Doğaya verdiğimiz zararı konuşmaktan sıkıldık, ama doğa sıkılmadı; sabırla bekliyor. Hayvana edilen zulmü görünce sadece iç geçiren gözleriz artık biz. Çünkü unuttuk: Sessiz çığlıklar da çığlıktır. Biz ise kulaklarımızı tıkadık, gözlerimizi kapadık, kalbimizi taşlaştırdık.
Şimdi soruyorum:
Bir örümcek bile seni oda arkadaşı bellemişken, sen neden herkese düşman kesildin?
Bir ağaç gölgesini verirken karşılık beklemiyorsa, sen neden sevgiye etiket koyuyorsun?
Bir sokak hayvanı, bir parça ekmek için ömür boyu minnettar kalırken, sen nasıl bu kadar çabuk unutabiliyorsun?
Yaratılmışların en akıllısı denir insana. Belki de en tehlikelisi o yüzden.
Çünkü aklı var, ama vicdanı yoksa; merhameti yoksa; işte o zaman yıkımın ta kendisidir.
⸻
Bugün dur ve düşün.
Odanda öldürdüğün o küçücük örümceği hatırla. Belki senin adını bile koymuştu, seni “ev arkadaşı” bilmişti.
Biraz utan, biraz yüzleş, biraz insan ol.
Hâlâ geç değil.
“İnsan olmak kolaydır. Ama insan kalmak bir ömür sürer.”
— Can Yücel