17.08.2023 tarihindeki bir köşe yazımda demiştim ki “ Türkiye’de Afet Bakanlığı kurulmalı…”
Aradan yaklaşık bir sene geçti.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, geçenlerde Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret etmişti. Ziyaretinde Özel’in Erdoğan’a “ Deprem Bakanlığı kurulsun” teklifinde bulunduğu kendisine yakın kaynaklarca dile getirildi.
Geçen yıl gündeme gelen bir konuyu Özgür Özel yeniden gündeme getirmiş oldu.
3 ay sonra 17 Ağustos Depreminin 25’inci yılı ve bu konu daha çok gündeme gelecektir.
Çeyrek asır sonra bir bakanlık kurulsun elbette.
Hatta bu da yetmez, Ruhsat Denetim Bakanlığı da kurulmalı...!
Ya da Afet ve Ruhsat Denetim Bakanlığı şeklinde de olabilir.
Çünkü afetler her daim var olacaktır ancak afetlerden ziyade insan kaynaklı faktörler yüzünden maalesef nice acılar yaşanıyor.
Denetimsizlik, rüşvet, rant hırsı, kayırma vs…
Sizlerin de bu konuda çok şey söylemek istediğinizi biliyorum.
Çünkü ülkemizin hem batısında hem doğusunda nice acılar yaşadık milletçe.
***
Geçen yılki yazıma;
“Türkiye'de büyük bir can kaybı (Resmi olmayan rakamlara göre 50 bin kişi yaşamını yitirdi) ve yıkıma yol açan Gölcük merkezli 17 Ağustos 1999 Depreminin 24'üncü yıldönümü nedeniyle Kocaeli’nin yanı sıra depremden etkilenen Sakarya, Yalova, Düzce illerinde de anma etkinlikleri düzenlendi.
6 ay sonra Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde aynı bizim gibi 50 bin can kaybı yaşayan ve büyük yıkımlara neden olan depremin 1’inci yıldönümü nedeniyle anma etkinlikleri düzenlenecek…” diye devam etmiştim.
***
Nitekim 11 ilin etkilendiği deprem felaketinin birinci yıldönümünde ben de kurucuları arasında yer aldığım GESOTİM ekibiyle birlikte deprem bölgesindeydim ve bir nebze de olsa onlara moral olmaya çalıştım.
GESOTİM, deprem felaketinde Adıyaman’da 18 vatandaşımızı canlı olarak kurtarırken 54 vatandaşımızı da ölü olarak enkaz altından çıkarmıştı.
***
Ve geçen yıl ki yazımda şunları dile getirmiştim:
“Bu depremlerde ilk günlerden itibaren arama-kurtarma çalışmalarının yeterliliği ve sahadaki koordinasyon en büyük tartışma konularından biri oldu.
Özellikle son yaşanan Kahramanmaraş merkezli afette sizlerin de bildiği gibi deprem öncesi uyarılara rağmen önlemlerin alınmamasına dikkat çekilmişti.
Birçok ülkede afet ve acil durumlara yönelik çalışmalar bakanlık seviyesinde yürütülürken Türkiye’deki yetkili kurum AFAD, İçişleri Bakanlığı’na bağlı olarak çalışıyor.
Türkiye gibi afetler ve acil durumlarla karşı karşıya kalma olasılığı bulunan birçok ülkede bu çalışmalar bir bakanlık olarak yürütülüyor.
***
Çin Halk Cumhuriyeti Acil Durum Yönetim Bakanlığı, Azerbaycan Cumhuriyeti Olağanüstü Haller Bakanlığı, Rusya Federasyonu Acil Durumlar Bakanlığı ve Kanada Halk Güvenliği ve Acil Duruma Hazırlık Bakanlığı sadece birkaç örnek…
Türkiye gibi sık sık su baskını, sel, çığ, heyelan, yangın ama en önemlisi deprem gibi doğal afetlerle karşı karşıya kalan bir ülkede risk azaltma ve kriz yönetme çalışmalarını İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil Durumlar Yönetimi Başkanlığı (AFAD) üstleniyor.
Çok ağır ve önemli bir görevi bulunan AFAD’ın 2023 yılı bütçesi ise sadece 8 milyar 75 milyon lira olarak, personel sayısı da merkezde 688, taşrada 5 bin 294 olmak üzere toplam 5 bin 982 olarak açıklanmıştı.
2023 yılında AFAD'ın bütçesi bir önceki yıla göre, yani 2022'ye göre yüzde 33.6 oranında azaltıldı.
***
2023 Mayıs ayında TRT ortak yayınında gündemi değerlendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan; “Bir Afet Bakanlığı'nın kurulması gibi bir tespiti var. AFAD var ama bu bir bakanlık boyutunda değil. Bunu bir bakanlık boyutuna çıkarmak gibi bir konu söz konusu. Bunlar üzerinde düşünülecek konular. Bir AFAD olarak değil de bir bakanlık olarak gündeme gelebilir” demişti.
Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür de Afet Bakanlığı kurulması gerektiğini söyleyen isimlerden. Karadeniz’de etkili olan kuvvetli yağışların sel ve heyelanların ardından 10 Temmuz 2023 tarihinde sosyal medya hesabından bir açıklama paylaşmış ve açıklamasına şunları dile getirmişti:
"Zonguldak dahil Karadeniz Bölgesinde sel ve heyelan büyük zarar veriyormuş.
Bugünkü teknoloji ile deprem, heyelan ve su baskınlarına karşı etkin önlemler alınabilir.
Çare afet dirençli kentlerdir (deprem, sel, heyelan, vb).
Vakit geçirmeden bir Afet Bakanlığı kurulmalıdır.
Liyakatlı kadrolarla kurulan, belli bir bütçesi olan, belirli plan ve hedefleri olan bu bakanlık ülkemizde insanlarımızın can güvenliğini sağlayacaktır.”
Yani artık yeni bir bakanlık şart…”
***
Peki Afet Bakanlığı nedir, ne iş yapar?
Afet Bakanlığı, bir ülkenin afetlerle mücadele ve acil durum yönetimi konularında sorumluluk taşıyan bir hükümet kurumudur. Afet Bakanlığı, afetlerin önlenmesi, hazırlık, müdahale ve iyileştirme süreçlerini yöneterek toplumun güvenliğini sağlamayı amaçlar.
Afetler, doğal veya insan kaynaklı olsun, yaşanan coğrafi bölgeye ve ölçeğe bağlı olarak büyük zararlar ve kayıplara neden olabilir. Depremler, seller, yangınlar, kasırgalar, tsunamiler, salgın hastalıklar ve diğer afetler, can kaybı, yaralanma, evsizlik, ekonomik zararlar ve altyapı hasarına yol açabilir. Bu nedenle, bir ülkenin afetlerle etkin bir şekilde mücadele etmesi ve acil durumlarla başa çıkması gerekmektedir.
Afet Bakanlığı, afetlerin önceden tahmin edilememesi ve zamanında müdahale edilmesi gerekliliği nedeniyle önemli bir role sahiptir. Bu bakanlık, afetlerin önlenmesi için stratejiler geliştirir, afet risk analizleri yapar, erken uyarı sistemleri oluşturur ve halkı bilgilendirir. Ayrıca, afet durumlarında müdahale ekiplerini yönetir, kurtarma ve tahliye çalışmalarını koordine eder, yardım ve destek sağlar…