TÜİK, vatandaşlara önce SMS göndererek “Telefonla aranacaksınız” bilgisini iletiyor. Ardından iş gücü, turizm ve eğitim gibi çeşitli konularda anket soruları yöneltiyor. Cevap alınamazsa cezai işlem başlatılıyor.
KANUN 2005 YILINDA ÇIKTI
Katılım göstermeyenlere kesilen 15 bin 134 TL tutarındaki ceza, 2005 yılında çıkarılan Türkiye İstatistik Kanunu’nun 54. maddesine dayanıyor. Bu yaptırım vatandaşlar arasında tepkiyle karşılanıyor.
Ceza ile karşılaşanlar, dolandırıcılık ya da veri hırsızlığı olduğunu düşünerek aramalara yanıt vermekten çekiniyor. Ancak durum yasal ve resmi bir uygulama. Şikayet platformlarında benzer cezalara dair çok sayıda başvuru bulunuyor.
DEFNE SAMYELİ'YE DE PARA CEZASI KESİLDİ
2013 yılında TÜİK’in Hanehalkı Bütçe Anketi için Defne Samyeli’nin adresi örnek hane olarak seçildi. İş yoğunluğu nedeniyle ankete katılamayacağını belirten Samyeli’ye 923 TL para cezası kesildi.
Samyeli, özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği gerekçesiyle cezanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Ancak 2018’de mahkeme cezanın yasal olduğuna hükmederek başvuruyu reddetti.
TÜİK’İN ANKET UYGULAMASI
TÜİK, örnek hane halklarına ekonomik ve sosyal veriler için telefonla anket yapıyor. Katılım zorunluluğu ve cezai yaptırımlar ise vatandaşlar arasında tartışmalara neden oluyor.