15 Eylül, hem dünyada hem de Türkiye’de farklı anlamlara sahip özel bir tarihtir. Takvimsel açıdan yılın son çeyreğine yaklaşıldığını gösterirken, birçok kültürel ve toplumsal etkinlik de bu güne denk gelir.
Miladi takvime göre yılın 258. günü
Yılın bitmesine 107 gün kalır
İlkgüz başlangıcı
Hicri Takvim: 23 Rebîülevvel 1447
Burç: Başak
15 Eylül Dünyada Ne Günü?
Dünya genelinde 15 Eylül, farklı alanlarda farkındalık oluşturan özel günler olarak kutlanır. Bu gün, özellikle demokrasi, sağlık ve çevre bilincine dikkat çeker.
Uluslararası Demokrasi Günü: Birleşmiş Milletler tarafından 2007’de ilan edildi.
Uluslararası Lenfoma Farkındalık Günü: Lenf kanseri konusunda küresel etkinlikler düzenlenir.
Dünya Çöp Toplama Günü (World Cleanup Day): Çevre temizliği için milyonların katıldığı küresel hareket.
Mühendisler Günü (Hindistan): Mokshagundam Visvesvaraya’nın doğum günü anısına kutlanır.
15 Eylül’de Kutlanan İlginç Günler
Bazı ülkelerde 15 Eylül, eğlenceli ve ilginç kutlamalara da sahne olur. Özellikle ABD’de farklı yiyecek ve kültürel günler ön plana çıkar.
Karamelli Tarçınlı Turta Günü
Çift Cheeseburger Günü
Peynirli Tost Günü
Google.com Günü
Greenpeace Günü
Uluslararası Nokta Günü
Ulusal Yenidoğan Hemşireleri Günü
15 Eylül’ü Kapsayan Haftalar
15 Eylül aynı zamanda birçok farkındalık haftasının başlangıcıdır. Sağlık, çevre ve sosyal konularda çeşitli etkinlikler düzenlenir.
Kirlilik Önleme Haftası (15-21 Eylül)
Prostat Kanseri Farkındalık Haftası (14-20 Eylül)
Ulusal Elektrikli Araç Sürüş Haftası
Mitokondriyal Hastalık Farkındalık Haftası
Ulusal Egzama Haftası
Uluslararası Ev Hizmetçileri Haftası (14-20 Eylül)
15 Eylül Türkiye’de Ne Günü?
Türkiye’de 15 Eylül’e özel resmi bir gün bulunmamakla birlikte, bazı şehirler için bu tarih kurtuluş günü anlamı taşır.
Afyonkarahisar – Dinar’ın Kurtuluşu (1922)
Balıkesir – Balya’nın Kurtuluşu (1922)
Manisa – Ahmetli ve Salihli’nin Kurtuluşu (1922)
Aydın – Koçarlı’nın Kurtuluşu (1922)
Bu şehirlerde her yıl anma törenleri yapılır ve milli mücadelenin ruhu yaşatılır.
15 Eylül’de Yaşanan Olaylar
1656 – Köprülü Mehmed Paşa, Osmanlı’nın zor günlerinde sadrazamlık görevini kabul etti.
1821 – Orta Amerika’da bağımsızlık rüzgârı: Costa Rica İspanya’dan ayrıldı, Guatemala bağımsızlığını ilan etti.
1910 – Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu.
1916 – Somme Muharebesi’nde tarihin ilk tankı İngilizler tarafından cephede kullanıldı.
1917 – Başbakan Aleksandr Kerenski, Rusya’da cumhuriyet ilan etti.
1918 – Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, Bakü’yü Rus ve Ermeni işgalinden kurtardı.
1923 – Türkiye’de ilk yüzme yarışması, Galatasaray Kulübü tarafından Büyükada’da düzenlendi.
1927 – Eskişehir Bankası faaliyete geçti.
1928 – Alexander Fleming, antibiyotiğin başlangıcı sayılan küfü keşfederek “penicillium notatum” adını verdi.
1929 – Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği, ilk sergisini Ankara’da açtı.
1944 – II. Dünya Savaşı’nda Britanya semalarında kritik gün: Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını düşürdü.
1949 – Konrad Adenauer, Federal Almanya’nın ilk şansölyesi seçildi.
1955 – Türk Parasının Kıymetini Koruma Kararnamesi yürürlüğe girdi.
1961 – Yassıada Mahkemesi, Demokrat Parti’nin 15 üyesine idam, 32 üyeye müebbet hapis cezası verdi.
1962 – İstanbul’da Maltepe Ortaokulu açıldı.
1963 – Ahmed Bin Bella, bağımsız Cezayir’in ilk devlet başkanı oldu.
1966 – Atletizmde zafer: İsmail Akçay Balkan Şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.
1975 – Lübnan’da Hristiyan ve Müslüman gruplar arasında iç savaş başladı.
1975 – Pink Floyd’un efsane albümü Wish You Were Here yayımlandı.
1980 – 12 Eylül darbesinin ardından grev ve lokavtlar kaldırıldı; belediye başkanları görevden alındı, sendikaların hesapları bloke edildi.
1982 – İsrail ordusu Beyrut’u işgal etti.
2002 – Manisa Arkeoloji Müzesi soyuldu, Helenistik ve Roma dönemine ait eserler çalındı.
15 Eylül’de Doğan Ünlüler
1789 – James Fenimore Cooper, ABD’li yazar
1829 – Manuel Tamayo y Baus, İspanyol oyun yazarı
1857 – William Howard Taft, ABD’nin 27. Başkanı
1881 – Ettore Bugatti, ünlü İtalyan otomobil üreticisi
1890 – Agatha Christie, polisiye edebiyatın kraliçesi
1894 – Jean Renoir, Fransız yönetmen
1901 – Kemalettin Kamu, Türk şair ve siyasetçi
1914 – Orhan Kemal, Türk edebiyatının usta kalemi
1929 – Murray Gell-Mann, Nobel ödüllü fizikçi
1929 – Mümtaz Soysal, Türk hukukçu ve siyasetçi
1946 – Oliver Stone, Oscar ödüllü Amerikalı yönetmen
1946 – Tommy Lee Jones, ABD’li oyuncu ve yönetmen
1954 – Hrant Dink, Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni
1969 – Márcio Santos, Brezilyalı futbolcu
1973 – Songül Karlı, Türk halk müziği sanatçısı
1978 – Eidur Gudjohnsen, İzlandalı futbolcu
1988 – Chelsea Staub, Amerikalı oyuncu
15 Eylül’de Hayatını Kaybedenler
668 – II. Konstans (Sakallı Konstantin), son Roma Konsülü unvanını taşıyan Bizans İmparatoru
1864 – John Hanning Speke, Nil’in kaynağını bulan İngiliz kâşif
1885 – Jumbo, dünyaca ünlü Afrika kökenli sirk fili (tren kazasında)
1937 – Seyit Rıza, Dersim’in kanaat önderi
1956 – Abdurrahman Vefik Sayın, eski maliye nazırı
1972 – Ásgeir Ásgeirsson, İzlanda’nın ikinci cumhurbaşkanı
1972 – Ulvi Cemal Erkin, ünlü Türk besteci
1972 – Baki Süha Ediboğlu, Türk şair ve yazar
1973 – VI. Gustaf Adolf, İsveç kralı
1983 – Murat Sarıca, Türk akademisyen ve yazar
2002 – Şükran Güngör, tiyatro ve sinema sanatçısı
2006 – Oriana Fallaci, İtalyan gazeteci ve yazar
2007 – Colin McRae, İskoç ralli pilotu
2008 – Rick Wright, Pink Floyd’un klavyecisi
