Zorlu iklim koşullarına rağmen bağcılık ön plandaydı
Almanya’daki Tübingen Üniversitesi’nden Simone Riehl liderliğinde yapılan bir araştırma, Tunç Çağı’ndan Demir Çağı’na uzanan süreçte Orta Doğu’daki çiftçilerin tarımsal tercihlerine ışık tuttu. Araştırmaya göre, üzüm ve şarap üretimi, kuraklık ve iklim dalgalanmalarına rağmen sulama sayesinde sürdürülmüş; zeytin üretimi ise ikinci planda kalmıştı.
Binlerce yıl öncesinin izotop analizleri konuşuyor
Araştırma ekibi, Doğu Akdeniz ve Kuzey Mezopotamya’daki arkeolojik alanlardan topladığı 1.500’den fazla üzüm ve zeytin tohumu ile odun örneğini analiz etti. Bitkilerin büyüme sürecinde maruz kaldıkları su stresini belirlemek amacıyla karbonun kararlı izotopları incelendi. Elde edilen bulgular, özellikle Orta Tunç Çağı’ndan itibaren bağcılığın yoğun sulamayla desteklendiğini ve üzümün daha geniş coğrafyalarda yetiştirildiğini ortaya koydu.
Üzümün kültürel ve ekonomik rolü daha güçlüydü
Veriler, zeytinle karşılaştırıldığında üzümün hem kültürel hem ekonomik açıdan daha güçlü bir yere sahip olduğunu gösterdi. Üzüm ve şarap, yalnızca besin değil, aynı zamanda ticari ve ritüel değer taşıyan ürünlerdi. Zorlu iklim koşullarına rağmen, üzüm yetiştiriciliğine verilen öncelik bu yönleriyle açıklanıyor.
Antik çiftçiler risk ve ihtiyaçları tartarak karar veriyordu
Araştırmacılar, eski çiftçilerin sulama gibi emek yoğun uygulamaları yalnızca yüksek talep gören ürünler için devreye soktuklarını belirtti. “Bu insanlar, mahsul seçimini iklim koşulları, başarı olasılığı ve kültürel değerlerle birlikte değerlendiriyordu,” diyen araştırmacılar, antik toplumların da günümüz insanları kadar stratejik düşündüğüne dikkat çekti.
Modern sorunların kökeni antik çağlara uzanıyor
Araştırma, günümüzde sıkça tartışılan iklim değişikliği, su kaynaklarının kullanımı ve tarımsal adaptasyon gibi konuların aslında binlerce yıl öncesine dayandığını gözler önüne seriyor. Geçmiş toplumların çevresel zorluklara karşı geliştirdiği stratejiler, bugünkü tarım politikaları için de değerli ipuçları sunuyor.
