Kariyer planı nedir?
Kariyer planı, bir bireyin mesleki hedeflerine ulaşmak için atabileceği adımları özetleyen bir belgedir. Bir kariyer planı, muhtemel çalışma alanlarının belirlenmesini, uzun vadeli hedeflerin formüle edilmesini ve kariyer başarısı için bir strateji oluşturulmasını sağlar. Bir kariyer planının geliştirilmesi, gelecek planlarının düzenlenmesini kolaylaştırarak, ders seçimi, staj takibi ve olası pozisyonların belirlenmesine ilişkin önemli kararların alınmasını sağlar. İdeal olarak, bir kariyer planı motive edici bir araç olarak işlev görür ve uzun bir yolculuğun daha küçük, daha yönetilebilir adımlara ayrıştırılmasını sağlar.
Kariyer yolunuzu planlamaya nasıl başlayabilirsiniz?
Kariyer yolunuzu oluştururken şu adımları göz önünde bulundurun:
1. Potansiyel kariyer yolları hakkında fikir edinin
Yararlı bir kariyer planı oluşturma sürecindeki ilk adım, kişinin ilgi alanlarıyla uyumlu olan kariyer yolunu belirlemektir. Bu, kişinin doğuştan gelen yeteneklerinin ve kişisel tatmin sağlayan faaliyetlerin dikkatle değerlendirilmesini gerektirir. Kişinin sosyal ve profesyonel çevresindeki bireylerden, özellikle de iş tatmin düzeyleri ve başarılarına yol açan nitelikleri açısından fikir almak da faydalıdır. Ayrıca, mevcut kariyer yolları hakkında fikir edinmek için belirli bir alandaki önde gelen kuruluşları araştırmak avantajlıdır. Ayrıca, kişinin ilgisini çeken bir sektör veya şirket hakkında kapsamlı bir araştırma yapmak da değerlidir. Bu, potansiyel kariyer yolları hakkında paha biçilmez bilgiler sağlayabilecek ağ oluşturma etkinlikleri veya bilgilendirme görüşmeleri arayarak tamamlanabilir.
Aşağıdaki liste, ilginizi çekebilecek potansiyel kariyer yollarından bir seçkiyi içermektedir:
⦁ İdari
⦁ Reklamcılık
⦁ İşletme yönetimi
⦁ İletişim
⦁ Toplum ve sosyal hizmetler
⦁ Yaratıcılık ve girişimcilik
⦁ Eğitim
⦁ Mühendislik
⦁ İnsan Kaynakları
⦁ Perakende
⦁ Teknoloji
2. Gelişmekte olan istihdam sektörlerini keşfedin
Büyüyen bir iş piyasası, şu anda geçmişte olduğundan daha fazla pozisyon üreten bir iş alanı olarak tanımlanır. Ortalama maaşın sürekli olarak arttığı kariyer alanlarını da ifade edebilir. Fırsatlardaki artış nedeniyle büyüyen iş piyasalarında istihdam sağlamak veya terfi almak daha kolay olabilir. Bireylerin, meydana gelen umut verici gelişmeler hakkında fikir edinmek için alandaki uzmanlarla görüşmeleri tavsiye edilir. Ayrıca, sektöre özel haber bültenlerine ve yayınlara abone olmak, güncel olaylardan haberdar olmak için etkili bir yöntemdir.
3. Hangi kariyerlerin becerilerinizle uyumlu olduğunu belirleyin
Akademik veya profesyonel çalışmalarınız sırasında edindiğiniz yetenekleri veya teknik becerileri kullanan bir kariyer alanında kendinizi güvende hissedebilirsiniz. Örnek vermek gerekirse, kodlama konusunda yeterlilik göstermiş ve tasarım ve renk teorisi konusunda doğuştan gelen bir yeteneğe sahip olan bir kişi iseniz web sitesi tasarımı alanında kariyer yapabilirsiniz.
Sosyal becerilerinizi de göz önünde bulundurmanız faydalı olacaktır. Sosyal beceriler, edindiğiniz ve sizi belirli bir kariyer için uygun bir aday haline getirebilecek davranışlar ve özelliklerdir. Örneğin, her zaman başkalarını önemsiyor ve onları rahat ettirmeye çalışıyorsanız hemşirelik alanında bir kariyer için uygun olabilirsiniz Teknik ve sosyal becerilerinizin bir listesini derlemek ve bunları ilginizi çeken sektörlerle karşılaştırmak avantajlı olacaktır. Bu, hangi kariyer yolunu izlemek istediğinizi belirlemenize yardımcı olabilir.
4. Belirli bir kariyer yolu için gereken nitelikleri (yeterlilikleri) anlayın
Bir kariyer seçildikten sonra, gerekli olabilecek nitelikler de dahil olmak üzere, o alanda başarıya ulaşmak için gerekli olabilecek adımları dikkate alın. Önemli sayıda kariyer yolu, belirli bir çalışma alanında lisans derecesi alınmasını gerektirmektedir. Daha üst düzey rollere hak kazanmak için lisansüstü düzeyde daha ileri çalışmalar yapmak gerekebilir.
Akademik yeterliliklere ek olarak, tıp veya eğitim gibi birçok meslek lisans derecesi gerektirir. Bu nedenle, seçtiğiniz kariyer yolu için lisans gerekliliklerini karşılamanız çok önemlidir. Bu nitelikler seçtiğiniz kariyerdeki ilerlemenizin doğru bir şekilde değerlendirilmesine yardımcı olabilir.
5. Ücret paketlerini ve diğer avantajları (yan hakları) değerlendirin
Muhtemel bir kariyer yolu seçme sürecinde önemli bir unsur, bir dizi kariyer seçeneği için mevcut olan ücret paketlerinin anlaşılmasıdır. Çevrimiçi araştırma yaparak belirli bir pozisyon için mevcut maaşları araştırmanız mümkündür.
Ayrıca, yer değiştirmenin kariyerinizin ilerlemesinde faydalı bir adım olup olmayacağını tespit etmek için farklı şehirlerdeki veya yerlerdeki maaşları karşılaştırabilirsiniz. Bilmelisiniz ki farklı pozisyonlar farklı avantajlar (yan haklar) sunabilir. Tatil süresine, uzaktan çalışma fırsatlarına veya seyahat fırsatlarına dayalı bir kariyer peşinde koşabilirsiniz. Bu avantajlar genel yaşam maliyetlerini azaltabilir veya yaşam kalitesini artırabilir. Bu nedenle, hangi avantajların bir kariyeri sizin için cazip kılacağını düşünmek ve her sektördeki farklı şirket veya kurumların tekliflerini karşılaştırmak önemlidir. Ve ayrıca bu seçimlerinizde dikkate almanız gereken bir nokta kariyer yolunuzun sıkı çalışma ve deneyim yoluyla maaşınızı veya yan haklarınızı artırmayı da içerebileceğidir.
6. Potansiyel kariyer yollarını karşılaştırın
Potansiyel kariyer yollarının ve ilgili faydaların bir listesi derlendikten sonra, seçeneklerin bir karşılaştırması ve zıtlığı yapılabilir. Örneğin, bir kariyer diğerinden daha yüksek bir maaş sunabilir, ancak ek eğitim için daha büyük bir finansal yatırım gerektirebilir. Finansal ve pratik hususlara ek olarak, bir kariyer yolunun temel değerlerinizle uyum sağlayarak ve bir tatmin duygusu sunarak kişisel mutluluğunuza ne ölçüde katkıda bulunabileceği üzerinde düşünmek önemlidir. Bir kariyer finansal güvence sunabilir, ancak iş zevkli değilse sürdürülebilir olmayabilir.
7. Spesifik (Belirli), ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve zamana dayalı (SMART – AKILI) hedefler belirleyin
Arzu ettiğiniz kariyer yoluna ulaşmanız önemli bir zaman yatırımı gerektirebilir ve bir dizi aşamalı adımı gerektirir. Zaman içindeki kariyer ilerlemenizi izlemeniz için kariyer adımlarınızın daha küçük, daha kolay ölçülebilir ve takip edilebilir hedeflere bölünmesi ve sürecin her aşamasında rehberlik sağlamak için SMART metodolojisinin kullanılması tavsiye edilir. Plan dahilindeki her bir hedefin tamamlanması, kariyer başarısının tutarlı bir şekilde takip edilmesini sağlar. “SMART” terimi aşağıdaki beş kriteri ifade eden bir kısaltmadır:
Spesifik (Belirli): Bir hedefi tanımlarken spesifik olmak önemlidir. Örnek vermek gerekirse, belirli bir üniversiteden hukuk diploması almak istenebilir.
Ölçülebilir: Hedefin ölçülebilir olması gerekir. Ölçülebilen bir hedef seçilmesi tavsiye edilir, böylece hedefe yakınlık derecesi ölçülebilir. Örneğin, üç aylık bir süre içinde kar marjını %50 artırmak gibi bir hedef ölçülebilir bir hedeftir.
Ulaşılabilir: Hedef gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır. Ulaşılabilir hedefler belirlemek tavsiye edilir. Söz konusu hedefe ulaşmak için atılabilecek münferit adımları göz önünde bulundurmak ve bunların gerçekçi olduğundan emin olmak önemlidir. Ulaşılabilir hedefler belirlemek ve bunlara ulaşmak, daha iddialı hedeflere ulaşılmasını kolaylaştırabilir.
İlgili: Söz konusu hedefin kişinin kariyeriyle ilgisini göz önünde bulundurmak da önemlidir. Örneğin, üç mil koşma hedefi, avukat olma kariyeriyle özellikle ilgili değildir.
Zamana dayalı: Son tarihlerin bir motivasyon aracı olarak kullanılması, zamana dayalı hedeflerin gerçekleştirilmesinde kullanılabilecek bir stratejidir. Buna bir örnek, hukuk diploması almak için üç yıllık bir son tarih belirlenmesi olabilir.
8. Planınızın bir kaydını tutun
Bir kariyer yolu seçildikten ve bu yol için hedefler belirlendikten sonra, gerektiğinde başvurulabilmesi için yazılı bir plan oluşturmalısınız. İzlenecek adımları gösteren bir çizelgenin oluşturulması, hem katedilen mesafenin hem de ulaşılacak hedefin yararlı bir hatırlatıcısı olabilir. Zamana dayalı tüm hedefleri izlemek için bir program oluşturmak mümkündür. Her bir madde tamamlandı olarak işaretlenebilir ve başarılar için bir ödül verilebilir. Kariyer planını gerektiği gibi değiştirmek mümkündür. Hedeflerin veya programların yeniden düzenlenmesini gerektiren yeni fırsatlar ortaya çıkabilir. Kariyer planınızın güncellenmiş bir kaydını tutarak, sürekli organizasyon ve hazırlığı sağlamak için değişiklikleri izleyebilirsiniz.
SONUÇ
Bir kariyer seçerken, bilinçli kariyer kararları vermek için ihtiyaçlarınızı, güçlü yönlerinizi, kişiliğinizi, becerilerinizi, yeteneklerinizi ve ilgi alanlarınızı anlamak istersiniz. Bunu başarabilmek içinde size yol gösteren kişisel hedefleriniz, yaşam hedefleriniz ve hayalleriniz insan olarak varlığınızın temelini temsil eder ve sizin istediğiniz yolda başarılı olmanız için itici güç sağlar. Bu bağlamda bakıldığında yaşam hedeflerinin ailevi, sosyal veya mesleki olsun, hayatınızın her yönüne uygulanabileceğini vurgulamak önemli bir bakış açısı olmalıdır. Çünkü bu tür hedeflerin oluşturulması, bireye amaç, duygu ve isteklerine ulaşma motivasyonu sağlayabilir ve bu kapsamda yaşam hedeflerinin doğası, önemi ve bunların belirlenmesi ve gerçekleştirilmesiyle ilgili süreçler doğru bir biçimde yönetilirse bu “etkili kariyer planı”nızı kusursuz bir yol haritasıyla hayata geçirmenize yardımcı olur.
Sevgiyle ve Sağlıkla Kalın
ncmCozdmr
Hüsnü Baysal’ın katkılarıyla
Kaynaklar :
uk indeed com/career-advice/career-development/what-is-a-career-plan
What Is a Career Plan? (Plus How To Create One in 8 Steps)
Indeed Editorial Team, Updated 17 August 2024
uk indeed com/career-advice/career-development/what-are-goals-in-life
What are goals in life and how to set them? (With ideas)
Indeed Editorial Team, Updated 28 June 2024
uk indeed com/career-advice/career-development/technical-skills
Technical skills: definitions and examples
Indeed Editorial Team, Updated 10 June 2024
uk indeed com/career-advice/career-development/soft-skills
10 valuable soft skills that you need to succeed in your career
Indeed Editorial Team , Reviewed by Gemma O'Connell
Updated 6 August 2024
